صنعت چوب و درودگری با اشتغال مستقیم بیش از بیست هزار نفر در چهار هزار کارگاه، قطب اول تولید استان و رتبه دوم کشور در صنعت چوب را بر پیشانی صنعت قم حک کرده است، جایگاهی که به علت بی توجهی ها، از طرف رقبای داخلی و خارجی تهدید می‌شود.
آقای طباطبایی یکی از جوانترین سرمایه گزاران در صنعت چوب است که می‌گوید در ماه ظرفیت تولید شصت دست مبل از صفر تا صد را دارد، یعنی از چوب خام تا پشت ویترین. او از معدود سرمایه گذارانی است که با ابزارآلات مدرن کار می‌کند؛ با او همراه می‌شوم تا در کارگاههای مجهز، مرحله به مرحله نظاره گر کیفیت مبل قم باشم.
بعد از برش چوب در اندازه‌های مختلف قرار است عملیات منبت روی آن صورت گیرد. کاری که در این کارگاه به وسیله دستگاهی به نام سی ان سی انجام می‌شود. CNC ده بازو دارد که طبق برنامه ای که به آن داده شده همزمان روی ده قطعه چوب منبت کاری می‌کند. اما تولید کنندگان سنتی دل خوشی از این دستگاه ندارند چرا که می‌گویند نیروی انسانی را حذف کرده و بیکاری را افزایش داده است.
آقای طباطبایی می‌گوید برخی خریداران مبل با تردید به محصولی که توسط دستگاه سی ان سی تولید شده نگاه می‌کنند در صورتی که همان کیفیت کار دست را دارد، ضمن اینکه 80 درصد کار منبت را انجام می‌دهد و بقیه عملیات توسط استاد هنرمند منبت کار انجام می‌شود؛ او می‌افزاید: این دستگاه در واقع به تولید انبوه و با کیفیت خوب کمک می‌کند.
به اتاقک بالای کارگاه می‌روم، جایی که استاد منبت کار مشغول زدن نقش بر چوب است. آقای علوی می‌گوید کار دستگاه که تمام شد کار ما شروع می‌شود ؛ به عقیده او نقش دستگاه سی ان سی بر روی چوب مرده به نظر می‌رسد و این دست هنرمند است که به نقش‌های گل و بوته جان و طراوت می‌بخشد.
در کارگاه بعدی گرد و غبار چوب گرفته می‌شود و نقاط اتصال قطعات تراشیده می‌شود تا آماده اتصال شوند. این مرحله بسیار مهم است و اگر قطعات با کیفیت قابل قبول به هم چفت و بست نشوند، محصول نهایی اجازه صادرات پیدا نمی‌کند.
اینجا همان مرحله ای است که در تولید سنتی بسیاری از کارگران انگشتان خود را زیر دستگاههای قدیمی از دست داده اند؛ انگشتانی که قطع شدند تا همچنان قم قطب دوم صنعت چوب کشور باشد؛ اما حالا با این دستگاههای مدرن از انگشتان قطع شده خبری نیست.
آقای طباطبایی می‌گوید برای تجهیز این کارگاه نیم میلیارد تومان سرمایه گذاری کرده تا از غافله تولید عقب نماند که هم کیفیت و هم ایمنی در کار را افزایش یابد.
آقای رضایی از کارگران با سابقه کارگاه آقای طباطبایی می‌گوید: اگر حمایت صورت بگیرد همه تولیدکنندگان می‌توانند به این دستگاهها مجهز شوند که متاسفانه حمایتی نیست.
خام فروشی آری یا نه؟
حالا اسکلت خام آماده است، برای تعدادی از تولیدکنندگان این مرحله آخر است.
صفایی رییس اتحادیه دررودگران می‌گوید 60 درصد محصولات خام کشور در قم تولید می‌شود. در استان قم مبل به صورت خام آماده می‌شود و به استان‌های دیگر همچون تهران ، اصفهان و آذربایجان شرقی صادر می‌شود چرا که تولید کنندگان قم به علت هزینه پایین نگهداری و انتقال کلاف به استان‌های دیگر به این کار گرایش بیشتری دارند اما در نهایت ارزش افزوده مبل به جیب فروشنده نهایی می‌رود.
از سوی برخی تولید کنندگان می‌گویند خام فروشی یک ظرفیت است و تولید را افزایش می‌دهد در نتیجه تولید رونق بیشتری می‌گیرد. اسکلت‌های آماده شده، حالا باید به کارگاههای رنگ کاری منتقل شوند. در کارگاه رنگ کاری نفس کشیدن بسیار سخت است، کارگران با دقت تمام و ماسک‌های معمولی مشغول کارند.
آقای محسنی از کارگران این بخش می‌گوید کیفیت و استفاده از تجهیزات و مواد اولیه در این مرحله حرف اول را می‌زند و یکی از فاکتورهای یک مبل خوب است؛ کارگران زحمت کش در این مرحله حداقل 20 سال سابقه کار دارند و فقط در همین زمینه به صورت تخصصی فعالیت داشته اند.
رویه کوبی نام مرحله آخر است. آقای محمدی جوان همراه پدر در این کارگاه مشغول دوخت و دوز هستند؛ الیافت و گونی با منگنه به اسکلت دوخته می‌شود و تشک‌ها روی مبل سوار می‌شوند تا محصول نهایی آماده حمل به سمت بازار شود.
پای لنگ مدیریت فروش در صنعت چوب قم
بعد از یک روز پرکار و حضور در تمام مراحل تولید راهی بازار مبل قم شدم جایی که مدیریت فروش یک پایش می‌لنگد.
مشتری‌ها از همه جای کشور هستند، علت انتخاب مبل قم از یکی از مشتری‌های کرجی می پرسم که در جواب می‌گوید: در پرس و جوهایم از دوستان و فعالان این عرصه، مبل قم را به من پیشنهاد دادند که حالا از نزدیک شاهد قیمت مناسب و کیفیت خوب آن هستم.
حالا یک سوال به ذهن متبادر می‌شود که پس علت رکود در صنعت مبلمان چیست؟
برای پاسخ به سوالم با آقای آزموده رئیس هیئت انبار مبل قم صحبت کردم. او می‌گوید همه چیز خوب است ما تولید انبوه داریم، محصولمان با کیفیت عالی تولید می‌شود و نسبت به کیفیت با قیمت مناسبی هم عرضه می‌کنیم اما موانعی مثل نبود بازار برای عرضه مستقیم مبل قم داریم . او می‌گوید مبل قم بنام محصول تهران در بازار یافت آباد به فروش می‌رسد. آقای آزموده می‌گوید ما در کشورهای منطقه هم بازار یابی نداریم و رقیب سرسختی مثل ترکیه مشتری‌ها را یکی پس از دیگری از چنگمان می‌قاپد.
آقای گنجی از فعالان صنعت مبل قم هم در تایید صحبت‌های آقای آزموده می‌گوید: استانی که 40 درصد اقتصادش روی انگشت‌های بریده کارگران دروگرش می‌چرخد چرا باید محصولاتش به نام استان‌ها و حتی کشورهای دیگر فروخته شود؟ او می‌افزاید: مبل قم ظرفیت تبدیل شدن به برند جهانی را دارد اما چه کنیم که حمایت‌ها فقط در حد همایش‌های آنچنانی و جلسات بی نتیجه باقی می‌ماند.
منبع :
moblodecor.com