تاثیر رنگ مبلمان و طراحی داخلی بر سلامت بیماران و سالخوردگان

انتخاب رنگ علاوه بر جنبه زيبايی شناسی، می تواند تأثير مستقيمی بر سلامت روح و روان و حتی مكانيسم ها و ارگانيسم های بدن داشته باشد. از طرفی تلفيق رنگ با يک فضاسازی مناسب می تواند بر مراقبت و بهبود بيماری ها بر گروه های سنی مختلف تأثير بگذارد. در اين مقاله به ارائه نكاتی در خصوص تأثير رنگ در طراحی مناسب فضا و مبلمان برای بيماران و سالخوردگان می پردازيم.

ترجيحات و ملاحظات سنی در انتخاب رنگ

به گفته کارشناسان اغلب استفاده از رنگ های خالص در مقابل رنگ های روشن و همچنين رنگ های متضاد برای فضاهای مربوط به بيماران سالخورده که ممکن است در تشخيص رنگ ها، روابط فضايی و تُن های رنگ مشکل داشته باشند، توصيه می شود. مطالعات نشان داده که ترجيح بيماران سالخورده نسبت به رنگ آبی کاهش يافته است. مقادير بيش از حد رنگ سفيد نيز در فضاهايی که بيشتر مورد استفاده بيماران سالخورده است، توصيه نمی شود. راهروهای سفيد با کف پوش سفيد، برای مثال، برای افراد مسن تر که تيزبينی شان کاهش يافته و حتی برای ساير بيماران با تعادل جسمی متوسط، می تواند از لحاظ بينايی خطری ايجاد کند که ممکن است منجر به افتادن آنها شود. اگرچه رنگ سفيد، رنگ مورد استفاده در سازمان ها و ادارات است، اما در ميان بيماران خردسالی که هيچ انتخاب رنگ متفاوتی نداشتند، کمترين ترجيح را دارد.

افزودن رنگ به محيط از طريق مبلمان طراحی محيط را کمتر هراس انگيز می کند. به اين ترتيب با وجود مبلمان های رنگی، استفاده از مقدار خيلی زياد يک رنگ در طراحی فضا توصيه نمی شود. اين کار می تواند منجر به ناکامی از لحاظ حسی شود. استفاده از رنگ های متنوع ضروری است، چرا که يک فرد سريعا با  اثرات هر رنگی سازگار می شود و نهايتا آن رنگ يکنواخت و خسته کننده خواهد شد. روش هايی که برای کاهش حس يکنواختی و سازمانی محيط هايی که مربوط به بيماران و سالخوردگان است، شامل استفاده از ترکيب يا هماهنگی در رنگ های مکمل، استفاده از سه رنگ همزمان و ... است.

عملكرد و رنگ

در انتخاب يک مجموعه رنگ، برای فضا و مبلمان مورد نظر عملکرد مورد تقاضا از آن را در نظر بگيريد، مثلا در محيط بيمارستان رنگ استفاده شده در مبلمان و سطوح ديگر اگر آبی و يا زرد باشد بر بيمار منعکس شده و تشخيص چشمی يرقان، سيانوز یا ساير بيماری ها را دشوار می کند. طراحی محيط های مراقبت از سلامت بايستی از لحاظ اينکه اين فضاها چگونه و توسط چه کسی استفاده می شوند، نيز مورد ملاحظه و توجه قرار گيرد. رنگ های گرم مثل قرمز و نارنجی، علاوه بر اينکه افزايش هشياری و جهت گيری به طرف بيرون را بر می انگيزند، می توانند باعث شوند که زمان نسبت به رنگ های خنک به نظر خيلی کندتر بگذرد و در نتيجه برای اتاق های انتظار خيلی ايده آل نيستند.

از سويی ديگر رنگ های خنک مثل آبی يا سبز همراه با روشنايی محيط نيز اثرات منفی حواس پرتی ناشی از سر و صدا را خنثی می کند و منجر شده تا تمرکز بر روی کارهای دشوار آسانتر باشد. بيماران مضطرب يا بسيار حساس نيز در فضاهايی که رنگ غالب آن رنگ های خنک است بهتر عمل می کنند، در حالی که رنگ قرمز برای محيط های مربوط به بيماری افسردگی پيشنهاد می شود.

با اين وجود، از کاربرد رنگ قرمز در فضاسازی های مربوط به بيماران صرعی يا ساير بيماران عصبی جلوگيری شود. بر اين اساس، بايستی از رنگ های بسيار براق به همراه الگوهای مغاير شکل زمين در اتاق های مورد استفاده توسط بيماران روانی که هراسان يا سراسيمه می شوند، نيز اجتناب شود.

فرهنگ و جغرافيا و تاثیر آن بر انتخاب رنگ

وقتی حرف از انتخاب رنگ است، تمایلات جغرافيايی و فرهنگی مهم می شود. برای مثال، رنگ ها و فضاهای گرم اغلب در اقليم شمالی با آب و هوای سرد "مناسب تر" است، در حالی که مردم مناطق گرمسيری به رنگ های خالص تمايل دارند. در يک سطح فرهنگی، بار معنايی متفاوت در مورد يک رنگ می تواند استفاده از آن را در فرآيند انتخاب طراحی مورد نظر تحت تأثير قرار دهد. برای مثال در ايالات متحده آمريکا و کانادا، رنگ قرمز نه تنها با انرژی و شجاعت بلکه با خشونت نيز مرتبط است. در مکزيک نيز قرمز هم نماد مذهب و هم مرگ است. 

رنگ سبز نيز در حالی که انعکاس طبيعت و پول است، با حس بی تجربگی و حسادت همراه است. رنگ زرد در حالی که به عنوان يک رنگ گرم و شاد در نظر گرفته می شود، بار معنايی بزدل و ترسو را نيز دارد. قهوه ای به معنای طبيعی، جامد، قابل اطمينان و در عين حال کسل کننده و ساده است. در نهايت رنگ خاکستری نيز که يک رنگ هميشه مورد علاقه در اتومبيل ها يا نماد تکنولوژی بالا است با دلگيری همراه بوده و از نظر ترجيح مصرف کننده در رتبه ضعيف قرار دارد.

منبع :

moblodecor.com