خصوصیات سبک مینیمال در معماری داخلی

مشکل کوچک بودن خانه ها امروزه به معضلی تبدیل گشته است که در کنار عواملی مانند تغییر سبک زندگی و نگرش و فرهنگ عامه مردم باعث شده است تا لزوم اتخاذ رویکردی جدید در چیدمان خانه های مسکونی ضروری باشد. یکی از راهحلهایی که برای این مسئله اندیشیده شده است، ایجاد خلوص و خلوت بیشتر فضایی از طریق خلاصه سازی مبلمان و اجزای داخلی خانه هاست. یکی از راهکارهایی که می تواند معماران و طراحان داخلی را در این امر یاری رساند استفاده از مبلمان و وسایلی در خانه است که چند کاربردی بوده و با صرف کمترین فضا بیشترین نیازهای فضایی استفاده کننده را برآورده می کند.

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی خصوصاً در کشورهای صنعتی، طراحی و ساخت وسایل چند کاربردی به شاخه ای جدید در ساخت مبلمان تبدیل شده و استفاده از این وسایل در خانه های مدرن چه به دلیل زیبایی و تزیین و چه به سبب کاربردی بودن روزبه روز بیشتر متداول می شود. ما با مطالعه و بررسی سبک مینیمال در معماری درصدد آن هستیم که تأثیرات آن را بر زندگی روزمره افراد بیابیم و مشکلاتی همچون کوچک بودن خانه ها که معضلی بزرگ برای جامعه است را با استفاده از سبک معماری مینیمال حل کنیم.

دربارۀ سبک مینیمالیسم

ساده گرایی یا مینیمالیسم یک مکتب هنری است که اساس آثار بیان خود را بر پایه سادگی بیان و روشهای ساده و خالی از پیچیدگی معمول فلسفی یا شبه فلسفی بنیان گذاشته است. سادگی موضوعی و بیان آنها به فرم خاص مثل اشکال هندسی مشخصه این سبک است. مینیمالیستها در فشردگی و ایجاز تا آنجا پیش میروند که فقط عناصر ضروری اثر، آنهم در کمترین و کوتاهترین شکل، باقی بماند. به همین دلیل کم حجمی از برجسته ترین ویژگی های این  آثار است. مینیمالیسم که از درون نقاشی انتزاعی سر برآورد، در همان زمان مخالفان بسیاری داشت. آنها هنر مینیمال را به دلیل تأکید آن بر نقش مخاطب، شیء هنری و فضا، نمایشی و تئاتر گونه خواندند وآن را نفی هنر دانستند. آنها با استفادۀ هنرمندان مینیمالیست از تولیدات صنعتی در خلق اثر هنری مخالف بودند؛ اما برخی دیگر که موافقان این هنر بشمار می آیند، هنر دهه شصت را آغاز تغییراتی میدانند که به هنر مفهومی، چیدمان، هنر محیطی و چند رسانه ای منجر می شود.

با بررسی تأثیر مینیمالیسم در تحول معماری قرن بیست با بیان این مسئله که پس از جنگ جهانی دوم، جهان در رویایی با تغییرای گسترده ای در زمینه های فلسفی، هنری، سیاسی و اجتماعی قرارگرفته و تمامی اصول مدرنیسم را به چالش کشیده است، مینیمالیسم را از مهمترین دستاوردهای هنر مدرن بشمار آورند و بیان می کنند که این جنبش با تأکید بر نقش عملکردی فضاها و نیاز به ساخت ساختمانهای کوچکتر و سریع نگاه تازه ای را در معماری مطرح می کنند. مبل و دکور در ادامه مطلب با نگاهی به مباحث نظری پیرامون مینمالیسم، به تحلیل مفاهیم و مبانی این جنبش در آثار معماری پرداخته است.

پیدایش و رشد مینیمال به سالهای 1960 برمی گردد، آثار هنری این جریان غالبا سه بعدی و از اشکال هندسی ساده تشکیل شده است و به صورت تکراری کار می شوند. این مکتب هنری معتقد به ساده بودن آثار هنری بود اهمیتی که این مکتب در دنیا کسب کرده است به این دلیل بوده که در دهه های 60 و 70 نقاشی عموماً منسوخ و مجسمه سازی غالب شده بود. یک طرح مینیمال در واقع طرحی است که در آن فقط عناصر اصلی حفظ و استفاده می شوند و لوازم غیرضروری که فضا را بی جهت اشغال می کنند حذف می شوند.

بیان مساله

یکی از چالش هایی که امروزه مردم در شهرهای پرجمعیت با آن روبرو هستند، مشکل فضای کوچک خانه هاست. با توجه به اینکه بر جمعیت شهری روزبه روز افزوده می شود و این امر موجب کوچکتر شدن فضای شهری و به سبب آن کوچکتر شدن فضای خانه هاست و همچنین به دلیل بالا بودن هزینه های زندگی و مسکن در شهرها تقاضا برای خانه های کوچکتر افزوده می شود. لذا نیاز به بازنگری برای تجهیز و چیدمان این خانه ها و طراحی کاربردی فضای محدود آنها، امری ضروری به نظر می رسد. برای این منظور یک راه حل وجود دارد وآن هرچه خلاصه تر کردن محیط پیرامون است و این چیزی است که در تفکر مینیمالیسم بسیار به آن پرداخته شده است. برای این خلاصه کردن یکی از روشهای معمول استفاده از اجزا و وسایلی در خانه است که چند کاربرده باشند و با صرف کمترین فضا بیشترین نیاز برای ما برآورده کند.

امروزه به سبب پیشرفت علم و تکنولوژی به خصوص در کشورهای صنعتی، طراحی و ساخت این وسایل چند کاربردی خود به یک شاخۀ عظیم و جدید در ساخت وسایل خانه، تبدیل شده است و استفاده از این وسایل در خانه های مدرن چه به سبب زیبایی و تزیین وچه به سبب کاربردی روز به روز بیشتر متداول می شود. فضا و مبلمان داخلی خانه به طور هوشمندانه ای بهینه سازی شده است و می توان تشابهی بین اصول کلی به کارگیری آنها و اصول مینیمالیسم تشخیص داد؛ بنابراین در این مطلب درصددیم که تأثیر به کارگیری مینیمالیسم در معماری را بدانیم. یک طرح مینیمال درواقع طرحی است که در آن فقط عناصر اصلی حفظ و استفاده می شوند و لوازم غیرضروری که فضا را بی جهت اشغال می کنند حذف می شوند . مینیمالیسم در فلسفه معتقد است که معدود نیازهای انسانی برای زندگی کافی است، افرادی که پیرو اینگونه تفکری هستند، در سادگی زندگی می کنند و ساده تر از دیگران می توانند خود را خوشبخت احساس کنند.

اهمیت و ضرورت شناخت طراحی مینیمال

موضوع طراحی داخلی وچیدمان یک خانه به نوعی موضوعی میان رشته ای محسوب می شود هرچند که در سالهای اخیر در ایران رشته ای مجزا در این زمینه به وجود آمده است ولی در هر صورت برای بررسی فضای داخل خانه باید دیدی چند جانبه به موضوع داشت. از طرفی معماری فضای کلی خانه را شکل می دهد اما آنچه که خانه ها را پر می کند و به آن مفهوم می بخشد وآن را محلی قابل سکونت می کند چیزهایی است که بنابر سلیقه افراد در داخل فضا قرار می گیرند. چیزهایی که در داخل یک خانه قرار می گیرد می بایست از لحاظ کاربردی مورد استفاده باشد و هم به لحاظ بصری بیشترین ارزش را دارا باشد و البته چگونگی قرار گرفتن آنها در کنار یکدیگر نیز می تواند مطلب مهمی باشد. برای مفهوم مینیمالیسم در هنرهایی مثل مجسمه سازی، نقاشی و... در معماری و حتی در ادبیات و موسیقی مثالهای بسیاری آورده شده است. استفاده از این رویکرد در خانه می تواند کمکی به استفاده بهینه از فضا و کم کردن فضای مورد نیاز افراد باشد و پراکندگی و آشوب بصری در چیدمان فضاهای کوچک جلوگیری کند. از این رو برای بدست آوردن الگوهای صحیحی برای چیدمان خانه ها برای بالا بردن کارایی و زیبایی، نیاز به بررسی دقیق تر است.

واژه مینیمالیسم در هنر عمدتا برای توصیف سبکی به کار می رود که ویژگی آن بی پیرایگی فوق العاده، شکل بندی هندسی ساده، و بهره گیری از مواد و مصالح صنعتی است. معمار در سبک مینیمالیسم سعی می کند تا با کنار گذاشتن زواید و موضوعات غیر ساده که ذهن مخاطب را مشغول می کند و فقط با بکار بردن عناصر لازم اثر خود را ارائه دهد. هدف هنرمند در این سبک استمرار اثر در بعد زمانی می باشد یعنی مُد اثر را از بین می برد و باید زیبا باشد هر اثر باید 10 سال دیگر هیچ کس لزوم تغییر را در آن نبیند. به دلیل کم بودن عناصر و عوامل تعریف کننده محصول نهایی شباهت زیادی با ایده اولیه دارد و به دلیل سادگی و خلوص، مخاطب این امکان را دارد تا اثر را مطابق علایق خود تفسیر کند.

از ویژگی های سبک مینیمال در معماری داخلی :

• سادگی و بی پیرایگی
• کم شدن جزییات
• فرم های خالص
• رابطه میان طبیعت و معماری
• بتن، شیشه، فولاد، سنگ
• اهمیت نقش نور
• سطوح بسیار بزرگ
• کاهش تزیینات در کار 

مبانی نظری سبک مینیمال

در سبک مینیمالیسم، کمتر بیشتر است، ایده اصلی طرح است. در این سبک، تمام عناصر اضافی و نامرتب با عملکرد و موضوع طرح حذف می شود. کسر گرایی تا آن جایی پیش می رود که کسر بیش از آن، باعث بهبود کیفی طرح نشود. به عبارتی، از ساده ترین و کم ترین عناصر برای ایجاد بیشترین تاثیر استفاده می شود. همانطور که در بالا اشاره شد ویژگی های این سبک در معماری را می توان بصورت دقیق تر در موارد زیر تبیین کرد:

1-  حداکثر سادگی در طرح بنا؛

2-  حذف تمام عناصری که ضروری نیست؛

3-  استفاده از اشکال هندسی ساده و زوایای 90 درجه؛

4-  به کارگیری سطوح صاف و صیطل خورده؛

5- ایجاد فضاهای باز و پیوسته در داخل بنا؛

6- بعضا استفاده از رنگهای سفید و روشن؛

7- استفاده از مصالح و فناوری مدرن

در ابتدای شروع این سبک، اصول بنیادین مینیمالیسم بر خطوط تیز، سطوح جامد، مبلمان کم و سایه های استیل بود، اما اخیراً شکل های نرم تر، رنگ ها و بافتهای بیشتری را استفاده می کنند. ایده اصلی طراحی مینیمالیسم ، استفاده از اشکال ساده و طبیعی است. این اصل اساس سبک شرقی در طراحی، به ویژه طراحی کلاسیک ژاپنی است که پایه اصلی برای مینیمالیسم شد.

مینیمالیسم یک شیوه زندگی است که تمایل به نظم و سازمان کامل دارد، اکثر بخواهیم اصول مینیمال ها را خلاصه در چند گزینه بگوییم شاید اینها درست ترین و کاملترین تعاریف باشند:

1 . سبک مینیمال در طراحی داخلی به معنای اتاقهای بزرگ با حداقل مبلمان و جزئیات است.

2 . مبلمان باید دارای اشکال ساده با رنگ خنثی باشد، سطوح درخشان و خطوط مستطیلی در این منطقه شگفت انگیز است.

3 . جزئیات باید از فولاد ضدزنگ یا کروم ساخته شود.

4 . مقدار لوازم جانبی باید حداقل باشد و باید از موادی باشد که برای تمیز کردن و مراقبت از آنها کمترین زحمت ممکن ایجاد شود.

5 . استفاده از کمدهای بزرگ که کمتر در دید باشند برای جا دادن بخش عمده ایی از لباسها و سایر وسایل.

6 . سفید رنگ اصلی در سبک مینیمال است. سفید باید برای دیوار، کمد و مبلمان استفاده شود.

ویژگی های روانشناسی اشکال هندسی در طراحی مینیمال

مربع : از لحاظ بصری، شکلی است متعادل، محکم و ایستا و نموداری از استواری، مردانگی، سکون، منطق و معرف زمین است. این شکل در معماری اسلامی از اهمیت بسزایی برخوردار است و در فرهنگ ایرانی جایگاه مخصوص و ویژه ای دارد. چهار ضلع مساوی آن می تواند نماد چهار عنصر باد، آب، خاک و آتش یا چهار جهت اصلی شمال، جنوب، شرق و غرب یا چهارفصل یا چهار مرحله زندگی از کودکی تا جوانی و میانسالی و پیری و یا چهار طبع سردی، گرمی، خشکی و رطوبت باشد. افرادی که شکل مربع را انتخاب می کنند کسانی هستند که در یک محیط پایدار بیشترین احساس آرامش را دارند و مسیر کارهایشان کاملا واضح است. چنین اشخاصی محافظه کارند و دوست دارند همه چیز مرتب و منظم باشد. وظییفه شناس هستند و اگر کاری را به آنها محول کنید آنطور روی آن وقت می گذارند تا تمام شود، حتی اگر کاری تکراری و طاقت فرسا باشد و مجبور شدند به تنهایی آن را انجام دهند.

مستطیل : اصولگرایی مشخصه بارز این افراد است. آنها نیز نظم و ترتیب را دوست دارند ولی آن را بیشتر از طریق سازماندهی های دقیق اجرا می کنند. این امر سبب می شود که راههای مناسبی را انتخاب و همه قواعد و مقررات را بررسی کنند. اگر وظیفهای را به این اشخاص محول کنید ابتدا آن را به خوبی سازمانده ای می کنند تا اطمینان یابند که بطور اصولی اجرا خواهد شد.

دایره : نمادی از حرکت و زمان است همچنین نمادی از آرام و تداوم است، زیرا کلیه نقاط پیرامون آن از یک ارزش برخودارند و این امر تعادلی بین نیروی درونی و فضای بیرونی ایجاد می کند و باعث حرکت چرخشی و دورانی می شود و مفهوم بی پایانی را القا می کند. چنین افرادی اجتماعی و خوش صحبت هستند، هیچ لحن خشنی ندارند و امور را به وسیله صحبت کردن درباره آنها تحت کنترل خود در می آورند. ارتباطات اولین اولویت آنها در زندگی است. مطمئن باشید که اگر وظیفهای به آنها محول شود آنقدر درباره آن صحبت می کنند تا هماهنگی لازم ایجاد شود.

ویژگی روانشناسی رنگ ها در سبک مینیمال

ویژگی روانشناسی رنگ ها رنگ سفید: رنگ سفید، مخالف سیاهی و تاریکی است. رنگ سفید رنگی مثبت، نورانی و مهیج محسوب می شود و القا کننده آرامش ، صفا و آسایش است. رنگ سفید تکانه های احساسی و ناامیدی را تسکین می دهد و کمک می کند تا احساسای، افکار و روح شما را پاک سازد. این رنگ با سردی و تمیزی همراه می شود، چرا که رنگ برف می باشد.

خواص روانی مثبت رنگ سفید ؛ بهداشتی بودن، شفافیت، خلوص، پاکی و سادگی است. خواص روانی منفی این رنگ هم ؛ سردی، ناباروری و غیر دوستانه بودن است. رنگ سفید، نماد معصومیت و پاکی است. بیمارستانها و کادر پزشکی از رنگ سفید برای ایجاد حس پاکیزگی استفاده می کنند. سفید احساسات را برمی انگیزد و حس نوستالژی و دلتنگی را تلقین می کند. از لحاظ بصری، سفید درک بالایی از فضا می دهد و فضا را بازتر نشان می دهد. سفید به تنهایی حس خالی و تهی بودن را منتقل می کند و گه گاهی ترسناک می شود. ولی اگر با رنگهای شاد و مخصوصا گرم ترکیب شود، حس فوق العادهای می دهد. چنانکه به زمان و فضایی نیازمندید که بر زندگیتان اثر نهد، رنگ سفید می تواند به شما آزادی بی حد و اندازه دهد.

این رنگ به وضوح ذهن شما را یاری می کند و شما را به شاد کردن چیزهای درهم برهم و موانع تشویق می کند. البته استفاده افراطی از این رنگ ممکن است سرد و منزوی کننده باشد. سفید یک رنگ خنثی به شمار آمده و به عنوان پر طرفدارترین رنگ در طراحی دکوراسیون شناخته می شود. کاربرد این رنگ به عنوان پس زمینه به حدی زیاد است که می توان گفت با کمتر فضایی مواجه شده ایم که حداقل یک دیوار سفید نداشته باشد. بنابراین اگر به دنبال طراحی یک دکوراسیون ساده و در عین حال شیک هستید، رنگ سفید را به شما پیشنهاد می کنیم. این رنگ با عنوان دوست مینیمالیست ها نیز شناخته می شود و نمونه بارزی در وصف زیبایی در سادگی محسوب می شود. یک دکوراسیون ساده و زیبا، همیشه خاص بودن خود را حفظ خواهد کرد و به همین دلیل طرفداران زیادی دارد.

خاکستری: خاکستری (طوسی) حاصل ترکیب دو رنگ سیاه و سفید است و می توان آن را رنگ سایه نامید، زیرا مثل سیاه و سفید ظاهر نمی شود. رنگ خاکستری رنگی کاملا خنثی و فاقد گرمی است. خاکستری، محافظی در برابر تأثیرای بیرونی است. خاکستری معمولا احساسای منفی ایجاد می کند. مثلا ابرهای ضخیم، مه و دود خاکستری هستند. خاکستری، رنگ فرار است و عدم تولید؛ چون نه سفید است و نه سیاه. این رنگ، دیواری در اطراف شخص می کشد.

رنگ خاکستری ممکن است برای برخی افراد گزینه بهتری نسبت به مشکی باشد. در حالی که به خودی خود هیچ قدرت محرک هوشی ندارد، ولی با عقل و دانش و استحکام در ارتباط است. این رنگ نشانه ترس و فقدان احساس است و شفافیت و درخشندگی دیگر رنگها را کم می کند. رنگ خاکستری بی تفاوتی، عدم مشارکت و همکاری و سستی و تنبلی را در فرد به وجود می آورد. در زمان جنگ و افزایش فشارهای روانی تمایل به این رنگ بیشتر می شود. رنگ خاکستر ی پذیرای افکار جدید است و بین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه ارتباط برقرار می کند. تحت تاثیر رنگ خاکستری، افراد با شخصیت، محترم، مسلط به خود و اهل عمل به نظر می رسند و شخصیت آنها تا حدی اسرار آمیز، زیرک و جذاب جلوه می کند.

رنگ خاکستری حالتی از وقار، اقتدار، استقلال، اعتماد به نفس، خوداتکایی و رسمی بودن را نشان می دهد و تا حدی با ابهت به نظر می رسد. از تاثیرات روانی رنگ خاکستری در دکوراسیون داخلی منزل در خلق فضایی ظریف و ماهرانه استفاده کنید. رنگ خاکستری به دلیل ماهیت خنثی خود، توانایی ترکیب شدن با بیشتر رنگها را دارد و می تواند در فضای دکوراسیون داخلی بسیار خوش بدرخشد، اما رنگی نیست که بتوان راحت از آن در دکوراسیون منزل استفاده کرد.

کِرِم : یکی از بهترین رنگهای جایگزین سفید، رنگ کرم است که از نظر روحی می تواند افراد علاقه مند به رنگ سفید را قانع کند. ترکیب رنگها با رنگ کرم به دلیل اینکه، درخشندگی رنگ سفید را ندارد و مقداری چرکتاب است، می تواند با تمام رنگها هارمونی زیبا و موزونی ایجاد کند. این رنگ با تمام رنگها هارمونی و ریتم بسیار جذابی می سازد، ترکیب رنگها با رنگ کرم تنها رنگ زرد است که با رنگ کرم سازگاری ندارد و ترکیب ناهمگونی بوجود می آورد. یکی از مهم ترین فضاهایی که باید به نحوه رنگبندی آن دقت کرد اتاق خواب است. اگر می خواهید از رنگ کرم در فضای اتاق خواب استفاده کنید، می توانید آن را در کنار رنگهای آبی، ترکیب رنگها با رنگ کرم شکلاتی و نسکافه ای قرار دهید تا از زیبایی این ترکیب رنگی لذت ببرید.

نتیجه گیری :

مینیمالیسم یک مکتب هنری است که بر پایه سادگی و روشهای ساده و خالی از پیچیدگی بنیان شده است. در سبک مینیمالیسم ، شعار میس، کمتر بیشتر است، ایده اصلی طرح است. در این سبک، تمام عناصر اضافی و نامرتب با عملکرد و موضوع طرح حذف می شود. و با استفاده از این سبک قصد داریم مشکلات جامعه امروزی که کوچک بودن فضای داخلی منازل است را برطرف سازیم. برای این منظور یک راه حل وجود دارد و آن هر چه خلاصهتر کردن محیط پیرامون است. و با استفاده از سادگی و بی پیرایگی، کم شدن جزئیات، کاهش تزئینات در کار و... این مشکل را تا حد توان حل نموده ایم و همچنین در سبک مینیمالیسم می توان از اشکال هندسی مربع، مستطیل و دایره و رنگهای خنثی از جمله رنگ سفید و متریال طبیعی که از مشخصه های این سبک است با توجه به روانشناسی محیط و انسان استفاده نمود تا محیطی با آرامش و آسایش را برای مخاطب بوجود آورد.

منبع :

https://www.moblodecor.com